Robots nemen de fysieke omgeving waar via sensoren, die verwerkt worden in een controle-unit. Die stuurt motoren en andere outputsystemen aan om de omgeving te beïnvloeden. De controle-unit kan zowel gebaseerd zijn op een model van wat de robot moet doen, als op lerende systemen (artificiële intelligentie) voor systemen waarvoor zo’n model niet of onvolledig beschikbaar is.
Robots kunnen fysieke en cognitieve taken verrichten. Dat geeft heel wat mogelijkheden om werk te vervangen of erbij te assisteren. Daardoor kunnen we enerzijds maatschappelijke uitdagingen aanpakken (de verouderende bevolking, stijgende gezondheidskosten, de noodzaak aan gezonder werk) en economische toepassingen voortbrengen (de robots zelf zijn immers nieuwe producten waar nieuwe diensten uit zullen voortkomen). Anderzijds leidt het ook tot angsten rond tewerkstelling, veiligheid en ethische aspecten, zoals de morele verantwoordelijkheid van de keuzes die robots gemaakt hebben, of de vraag hoe de mens zich kan en mag verhouden tot robots.
Ook al gebruiken we mens en dier vaak als inspiratiebron en vergelijking als we robots ontwikkelen, toch werken biologische en artificiële systemen vaak fundamenteel verschillend. Bovendien kunnen robots de mens nog lang niet evenaren in heel wat eigenschappen. Vaak vullen de sterktes van mens en machine elkaar aan, waardoor we regelmatig concluderen dat mens en machine best samenwerken. Door de snelle technologische evoluties hebben robots een steeds groeiende en ontwrichtende impact op ons leven, ons werk, onze maatschappij en onze economie.
Robotica integreert verschillende technologieën en is dus sterk afhankelijk van de ontwikkelingen in technische domeinen, zoals elektronica, mechanica, materiaalkunde en computerwetenschappen. Bovendien worden robots in heel verschillende domeinen ingezet. Omdat robots steeds meer samenwerken met de mens en zijn omgeving en er steeds meer impact op hebben, moeten bovenstaande technische domeinen nauw en interdisciplinair samenwerken met de humane en sociale wetenschappen. Om robots te ontwikkelen waarbij de mens centraal staat, moeten we ook van in een vroeg stadium samenwerken met de eindgebruiker.