Uit de vragen van veel burgers komt een vrij somber toekomstbeeld naar voren. Ze maken zich zorgen over het voortbestaan van de planeet, de opwarming van de aarde, oorlog, conflict en armoede, de toenemende polarisatie, de heropflakkering van racisme en xenofobie, de toekomstperspectieven van de nieuwe generatie, de toename van kanker en immuunziektes …
Toch stellen verschillende invloedrijke wetenschappers, zoals Steven Pinker, dat dit de beste tijd ooit is om in te leven. Sinds de verlichting zijn wetenschap en vooruitgang onlosmakelijk met elkaar verbonden in de westerse wereld. Vandaag stelt zich de dringende vraag: kan de wetenschap onze angsten en onzekerheden in de 21ste eeuw wegnemen? En kan ze het vertrouwen in de maakbaarheid van een leefbare aarde en leefbare samenleving herstellen?
De ambitie van de Vlaamse Wetenschapsagenda toont al aan dat we sterk op de toekomst georiënteerd zijn en blijven. Is dat altijd zo geweest of was traditie en geheugen vroeger een belangrijker referentiekader dan de toekomst? Kunnen we leren uit het verleden om de toekomst vorm te geven? We kunnen uiteraard niet enkel een beroep doen op de geschiedenis als leerschool. We hebben vooral een geïntegreerd wetenschapsmodel nodig dat vanuit de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag vertrekt. Een model waarbij verschillende disciplines in dialoog gaan en verbindend werken. Wetenschappelijk onderbouwde antwoorden op de angsten en onzekerheden van vandaag zullen de grenzen van het vooruitgangsoptimisme duidelijk aangeven.