Terug naar overzicht categorieën

Mobiliteit

De mobiliteit van morgen: welke weg kiezen we?

De uitdaging

De dagelijkse fileberichten liegen er niet om: mobiliteit is in Vlaanderen een complex vraagstuk, dat niet met één of enkele ingrepen kan worden opgelost. Jaar na jaar neemt het verkeer toe. Dat zal niet snel veranderen: tegen 2030 zou het personenvervoer met 12 procent stijgen en het goederenvervoer zelfs met meer dan 40 procent. Er gebeuren bijvoorbeeld steeds meer leveringen aan huis. De nood aan efficiënte en veilige mobiliteit die niet schadelijk is voor de gezondheid of het milieu is dan ook groot. Bovendien willen we de volgende generaties niet belasten met de nadelige gevolgen van onze keuzes op het vlak van mobiliteit, of de steeds ouder wordende bevolking niet beperken in haar mobiliteitswensen.

Hoewel de technologie elke dag nieuwe mogelijkheden creëert, zijn de meest gebruikelijke vervoersvormen gebaseerd op een technologie van meer dan honderd jaar oud. Daarbij worden fossiele brandstoffen verbrand, en dat heeft heel wat nadelen, zoals de uitstoot van CO2 en fijn stof. Typisch voor Vlaanderen is nog dat wij beschikken over een uiterst fijnmazig water-, spoor- en wegennetwerk en een versnipperde verstedelijking, wat veel mensen als het ware verplicht tot pendelen met de auto.

Hoe pakken we dit aan?

Het wordt alsmaar duidelijker dat de traditionele oplossing – meer infrastructuur aanleggen – alleen maar meer verkeer genereert. Hoog tijd dus voor een nieuw mobiliteitsbeleid, gekoppeld aan een nieuwe ruimtelijke ordening. We moeten de omslag maken naar een duurzamere mobiliteit en tegelijk naar een betere ruimtelijke ordening met meer open ruimte.

Inzetten op een combinatie van vervoersmiddelen zal cruciaal zijn: niet alleen de eigen auto, maar ook gedeelde mobiliteit met een combinatie van openbaar en privévervoer, deelauto’s, fietsen ... (Nieuwe) woningen en diensten zoals winkels, bedrijven en scholen moeten geconcentreerd worden rond knooppunten, waar ook de diverse verplaatsingsmiddelen samenkomen: bus- of tramhaltes, parkeerplaatsen voor deelauto’s ... Die bundeling en verdichting zal leiden tot een efficiënter gebruik van de vervoersmiddelen, zodat het comfort en de frequentie van het openbaar vervoer evenredig kunnen groeien. De opkomende nieuwe technologische middelen en systemen, zoals zelfrijdende auto’s, deelauto’s, maar ook e-bikes, (ondergrondse) logistieke systemen en een doordacht samengaan van internettoepassingen voor goederentransport – bijvoorbeeld de opvolging van productiematerialen en -processen van producent tot eindklant – leiden tot een duurzamere en veiligere mobiliteit met aandacht voor elke gebruiker, tot een ecologisch verantwoord mobiliteitssysteem (bijvoorbeeld de clustering van transport om onderbelaste vrachtwagens te voorkomen) en tot beschikbaar, bereikbaar en betaalbaar vervoer voor iedereen.

Vanzelfsprekend is er ook een rol weggelegd voor de overheid en alle belanghebbenden: om deze omslag te doen slagen, zijn een voorafgaande analyse van het netwerk van vervoers­middelen en -dragers (weg, spoor …) en een onafhankelijk beheersorgaan essentieel. Tot slot vereist deze aanpak samenwerking tussen alle spelers: de gebruikers, de overheid, de industrie ...