Overtredingen en criminaliteit verminderen het veiligheidsgevoel en de levenskwaliteit. Elk hebben ze ingrijpende gevolgen voor onze maatschappij, economie en gezondheid. Daarom is het heel belangrijk om criminaliteit terug te dringen en de oorzaken, patronen en gevolgen te begrijpen.
Criminaliteit verandert voortdurend: nieuwe vormen duiken op en bestaande vormen veranderen of verdwijnen zelfs. Tegelijk verschuiven de normen en rechtsregels in de maatschappij. Mensen ervaren bepaalde vormen van criminaliteit als problematischer dan voordien of juist niet langer als afwijkend of als een overtreding van de regels. Met als gevolg dat de maatschappij bepaalde vormen van criminaliteit niet langer vervolgt of bestraft.
We moeten voortdurend inzicht verwerven in die nieuwe en bestaande uitdagingen op het vlak van criminaliteit. Alleen zo kunnen we het probleem doeltreffend aanpakken. Om de oorzaken, patronen en gevolgen van criminaliteit te doorgronden is een integrale aanpak nodig, waarbij verschillende disciplines samenwerken: criminologie, psychologie, rechtswetenschappen, sociologie, economie, gezondheidswetenschappen, geschiedenis en geografie. Daarbij moeten we oog hebben voor de rol die persoonskenmerken, maatschappelijke processen en context spelen in de keuze om een overtreding te begaan of een misdaad te plegen.
De beschikbare middelen om criminaliteit aan te pakken zijn echter beperkt. Daarom is het belangrijk om prioriteiten te bepalen in het beleid en kosteneffectieve maatregelen te nemen. Cruciaal daarbij is strategisch en evaluerend onderzoek, dat veranderingen in de fenomenen in kaart brengt en vaststelt welke aanpak werkt. Ook fundamenteel wetenschappelijk onderzoek is essentieel, zodat we kunnen begrijpen wat criminaliteit veroorzaakt, waar het plaatsvindt en welke gevolgen het heeft voor mens en maatschappij.